Interreligieuze of levensbeschouwelijke dialoog: het is nogal wat…
We willen dat leerlingen elkaar ontmoeten en leren kennen. We willen dat ze luisteren, openstaan en nieuwsgierig zijn naar de ander. We vragen van ze om naar een gebied van spanning te gaan waar ze de zekerheden van hun eigen tradities loslaten om open te kunnen staan voor de ander. Dit is iets wat zelfs volwassenen heel moeilijk vinden. Onze zekerheden loslaten, daar houden we niet van. We vragen dus best veel van de leerlingen. Als docent kan je helpen door het goede voorbeeld te geven en een open ruimte te creëren.
Het gesprek over levensbeschouwing gaat vaak over waarheid: wat klopt er en wat niet?
Er zijn twee manieren om hiernaar te kijken. De ene manier is door te zeggen: “ik heb de waarheid en daarom heb jij het fout.” Dan gaat het gesprek over standpunten en elkaar overtuigen. Een tweede manier is door de verschillende perspectieven als een verrijking te zien: “ik kijk er anders tegenaan dan jij, laten we dan juist naar elkaar luisteren.” Dan gaat het gesprek over ieders eigen ervaringen. Die tweede manier is wat we zoeken in het streven naar een open ruimte. Een open ruimte is een ruimte waarin de waarheid nog niet gevonden is en waarin twijfelen en zoeken is toegestaan.
De open ruimte is niet hetzelfde als een neutrale ruimte. In een neutrale ruimte kan niemand zichzelf echt laten zien, terwijl een open ruimte de mogelijkheid geeft om elkaar wel te zien én te ontmoeten. De verschillen tussen geloven en tradities hoeven daarom niet bedekt te worden. We hebben het over veelkleurigheid en dan mogen die kleuren ook zichtbaar zijn. Als docent mag je daarom ook een eigen traditie, levensbeschouwing of achtergrond bespreken en laten zien. Dat werkt als uitnodiging aan leerlingen om zichzelf ook te laten zien. Uiteraard nog steeds in de open ruimte waarbij het er niet om gaat om elkaar te overtuigen.
De open veelkleurige ruimte sluit aan bij een houding die je als docent kan aannemen. Deze grondhouding betekent niet dat je als docent zelf perfect met hierboven beschreven spanning om moet kunnen gaan. Je laat juist aan de klas zien dat dit voor ieder mens een zoektocht is en dat twijfel erbij hoort. Je laat zien dat het mag en dat het kan: je eigen levensbeschouwelijke kleur hebben en toch openstaan voor de kleuren van de ander. Dat is de grondhouding die ervoor zorgt dat veelkleurigheid is toegestaan in de klas.
